ਬਾਸਮਤੀ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਇਹ ਦੁੱਖ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕੇ ਬਾਸਮਤੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਝਾੜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਹੁਣ ਬਾਸਮਤੀ ਦੀ ਅਜੇਹੀ ਕਿਸਮ ਆਈ ਹੈ ਜੋ ਲਗਭਗ ਝੋਨੇ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਝਾੜ ਦੇਵੇਗੀ ਤੇ ਕੁਆਲਟੀ ਵੀ 1121 ਨਾਲੋਂ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇਗੀ ਇਹ ਨਵੀ ਕਿਸਮ ਹੈ PB 1692 ।
Pusa Basmati 1692 ਇੱਕ ਘੱਟ ਮਿਆਦ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਪਜ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ਦੀ ਕਿੱਸਮ ਹੈ I ਇਸ ਕਿੱਸਮ ਨੂੰ ICAR – IARI ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਇਸ ਵੈਰਾਇਟੀ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ 10 ਜੂਨ 2020 ਨੂੰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ।
Pusa Basmati 1692 ਇੱਕ ਅਰਧ – ਬੌਨੀ ਬਾਸਮਤੀ ਕਿੱਸਮ ਹੈ ਇਹ ਕਿੱਸਮ ਬੀਜ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਟਾਈ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਵਿੱਚ 110 – 115 ਦਿਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੈਂਦੀ ਹੈ I
Pusa Basmati 1692 ਦਾ ਝਾੜ
ਇਹ ਕਿੱਸਮ ਪੂਸਾ ਬਾਸਮਤੀ 1509 ਤੇ ਪੂਸਾ 1601 ਦੇ ਵਿੱਚ ਕਰਾਸ ਕਰਕੇ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ I ਇਸ ਬਾਸਮਤੀ ਦਾ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਝਾੜ 73.5 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਯਾਨੀ ਕੇ ਲਗਭਗ 29 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਜਦਕਿ PB 1692 ਕਿਸਮ ਦਾ ਔਸਤ ਝਾੜ 52.6 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਯਾਨੀ ਕੇ ਲਗਭਗ 29 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੱਸੀਆ ਹੈ I
PB 1692 ਕਿੱਸਮ ਡਿੱਗਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦਾਣੇ ਝੜਨ ਦੀ ਸਮਸਿਆ ਦਾ ਵੀ ਖਾਤਮਾ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਬਤ ਹੋਈ ਹੈ ਕੇ ਪੂਸਾ ਬਾਸਮਤੀ 1692 ਨੇ 2017 ਤੋਂ 2019 ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪੂਸਾ ਬਾਸਮਤੀ ( ਪੀਬੀ 1 ) ਤੋਂ 15 ਫ਼ੀਸਦੀ ਅਤੇ ਪੂਸਾ ਬਾਸਮਤੀ 1121 ਤੋਂ 19 ਫ਼ੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਸਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ । ਜਦਕਿ 1692 ਨੇ ਪੂਸਾ ਬਾਸਮਤੀ 1509 ਤੋਂ 6.79 ਫ਼ੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਸਲ ਦਿੱਤੀ ।
PB 1692 ਦੇ ਗੁਣ
ਇਸ ਕਿੱਸਮ ਉੱਤੇ ਔਸਤਨ 15 ਤੋਂ 18 ਟਿਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਪੌਧਾ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੀ ਬਾਲੀਆਂ ਦੀ ਔਸਤ ਲੰਬਾਈ 27 ਸੇਮੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ।
Pusa Basmati 1692 ਦੇ 1000 ਦਾਣਿਆਂ ਦਾ ਔਸਤ ਭਾਰ 28 . 91 ਗਰਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਕਿੱਸਮ ਕੁੱਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਹੋਰ ਬਾਸਮਤੀ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਬਲਾਸਟ ਰੋਗ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਦਾ ਨੁਮਾਇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ! ਪੂਸਾ ਬਾਸਮਤੀ 1692 ( PB 1692 ) ਦੀ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕੀੜੀਆਂ ਦੀ ਪੀਬੀ 1121 ਅਤੇ ਪੀਬੀ 1 ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ । ਹਾਲਾਂਕਿ , ਗਰਦਨ ਮਰੋੜ ਰੋਗ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ PB 1121 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਹਨਸ਼ੀਲ ਹੈ !
ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਦੀ ਕਿੱਸਮ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ Pusa Basmati 1692 ਦੀ ਕਟਾਈ ਜਲਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਇਸਲਈ ਸਾਨੂੰ ਦੂਜੀ ਫਸਲ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਲਈ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਸਮਤੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੀ ਫਸਲ ਦੀ ਸਮੇਂਤੇ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ । ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਕਿਸਮ ਕਣਕ ਦੀ ਫਸਲ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਲੂ ਜਾਂ ਚਾਰਾ ਫਸਲ ਜਾਂ ਹਰੀ ਖਾਦ ਲੈਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ।
