ਘਰ ਵਿੱਚ ਝਾੜੂ ਪੋਚਾ ਕਰਦੇ-ਕਰਦੇ ਰੇਤਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਅੰਜੀਰ ਉਗਾਕੇ ਮਾਨਸਾ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਹੋਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਸਰੋਤ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਮਾਨਸਾ ਦੇ ਵਿਪਰੀਤ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਅੰਜੀਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਕਾਮਯਾਬ ਕਰ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਕੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾ ਨੇ ਸਾਬਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਖੇਤੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਕੁੱਝ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੀ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਇੱਥੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜੀਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਖਾਈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਇਸਨੂੰ ਅੰਜੀਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਠੀਕ ਦੱਸਿਆ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਹੀ ਬੂਟੇ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਲਗਵਾਏ। ਇੱਕ ਏਕੜ ਵਿੱਚ 400 ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਖਰਚ 1 ਲੱਖ 20 ਹਜਾਰ ਰੁਪਏ ਆਇਆ ਸੀ ਜੋ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਹੀ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਫਲ ਵੇਚਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਾਇਅਪ ਜੈਪੁਰ ਦੀ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 5 ਕਿੱਲੋ ਅੰਜੀਰ 300 ਰੁਪਏ ਕਿੱਲੋ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਖਰੀਦਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵੇਚਣੇ ਹੋਣ ਤਾਂ 200 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿੱਲੋ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵਿਕਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਾਨਸਾ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਹਰਿਆਣਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਅੰਜੀਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਲਈ SDM ਸਰਦੂਲਗੜ ਤਲੀਫ ਅਹਿਮਦ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਸਰੋਤ ਹਨ।
SDM ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਅਜਿਹੀ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਰੇਤੀਲੀ ਅਤੇ ਘਾਹ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਫਸਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਚਮਕਦੀ ਹੈ । ਦੂੱਜੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਅਪਨਾਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾ ਦੇਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਟਰੈਕਟਰ ਵੀ ਖੁਦ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਸੁਲਤਾਨ ਸਾਥ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਤੀ-ਪਤਨੀ 48 ਏਕੜ ਠੇਕੇ ਉੱਤੇ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿੱਚ 29 ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਨਰਮ , 3 ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਗਵਾਰ ਅਤੇ 3 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਝੋਨੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਹੈ। ਪੰਜ ਬੱਚੀਆਂ ਦੀ ਮਾਤਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾ ਦੇਵੀ ਨੇ ਮਾਰਚ 2016 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਅੰਜੀਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਕਟਾਈ ਉਸਨੇ ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੰਜੀਰ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦਾ ਚੰਗਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਸੁੱਕੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਜੀਰ 300 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿੱਲੋ ਵਿਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ ਕਿ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਘਾਹ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਹ ਇਸਨ੍ਹੂੰ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਜਦੂਰਾਂ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਹ ਪੂਰੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਸੰਭਾਲਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੰਜੀਰ ਦਾ ਹਰ ਪੌਦਾ 20 ਸਾਲ ਤੱਕ 5 ਤੋਂ 6 ਕਿੱਲੋ ਫਲ ਹਰ ਝਾੜ ਵਿੱਚ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਏਕੜ ਵਿੱਚ 400 ਬੂਟੇ ਲਗਾਏ ਹਨ। ਹਰ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਫਲ ਤੋੜਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
